SİRKÜLER
Tarih : 04.03.2015
Sıra No: 2015/02
Konu : Üretim Amaçlı İlk Madde Ve Malzeme Konsinye Mal Olarak Alınabilir Mi?
Uygulamada, yanlış tanımlama veya algılama nedeniyle hemen her türlü satış konsinye satış kapsamına sokulmaya çalışılmaktadır. Bunun nedeni ise, konsinye satışlarda faturanın nihai satış anına kadar düzenlenmemesi ve KDV'nin bu tarihe kadar hesaplanmaması ve beyan edilmemesidir. Örneğin, üretim amaçlı ilk madde ve malzemelerin konsinye olarak alınıp alınamayacağı ve üretimde kullanıldıkça satıcı firmadan fatura talep edilip edilemeyeceği konusunda farklı görüşler bulunmaktadır.
Konsinye satış; bir işletmenin daha önceden tespit edilen bir fiyatla ya da günün koşullarına göre satılmak üzere diğer bir işletmeye mal gönderilmesi işlemidir. Malı gönderen tüccar veya işletmeye konsinyatör, malı satmak üzere alan tüccar veya işletmeye de konsinyi denilmektedir. Malın konsinyiye teslimi satıştan çok bir emanet işlemidir. Çünkü malın mülkiyeti, konsinyi tarafından satılıncaya kadar konsinyatör üzerinde kalmaktadır. Konsinyinin görevi, malın satışına aracılık yapmaktır.
3065 sayılı KDV Kanununun 10. maddesinin (d) bendinde, komisyoncular vasıtasıyla veya konsinyasyon suretiyle yapılan satışlarda, malların alıcıya teslimi vergiyi doğuran olay olarak tanımlanmıştır.
Öte yandan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun
- 229. maddesinde fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olarak tanımlanmış,
- 231/5. maddesinde, faturanın malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenleneceği, bu süre içerisinde düzenlenmeyen faturaların hiç düzenlenmemiş sayılacağı hükme bağlanmıştır.
Bu açıklamalara göre, "üretim amaçlı ilk madde ve malzemenin alınmak suretiyle kullanıldıkça satıcı firmadan fatura talep edilmesi" şeklindeki alış işleminin, gerek genel hukuk gerekse vergi hukuku yönünden konsinye alış olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır. Dolayısıyla, üretimde kullanmak üzere satın alınacak ilk madde ve malzemelere ilişkin faturanın, malın teslim tarihinden itibaren azami yedi gün içerisinde satıcılar tarafından alıcı mükellefler adına düzenlenmesi ve tabi oldukları oranda KDV hesaplanması gerekmektedir.
Konu hakkında Maliye Bakanlığı da aynı görüşte olup, verdiği bir özelgede;
"Üretimde kullanılmak üzere ilk madde ve malzeme satın alınma işleminin konsinye satış kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmadığından, bu malların üretimde kullanıldıkça satıcı firmadan fatura talep edilmesi mümkün bulunmamaktadır. Bu alımlara ilişkin fatıranın, ilk madde ve malzemelerin teslim tarihinden itibaren azami yedi gün içerisinde düzenlenmesi ve KDV hesaplanması gerekmektedir."
şeklinde idari görüş bildirmiştir (MB. GİB. Tekirdağ VDB.nin 25/09/2014 tarih ve 72354795-105[229-2013-2]-51 sayılı özelgesi).
Diğer taraftan, bir satışın konsinye satış olarak değerlendirilebilmesi için;
- Konsinye satışın; bir işletmenin daha önceden tespit edilen bir fiyatla ya da günün koşullarına göre satılmak üzere diğer bir işletmeye mal gönderilmesi işlemi olduğu,
- Malın konsinyiye tesliminin satıştan çok bir emanet işlemi olduğu,
- Malın mülkiyetinin, konsinyi tarafından satılıncaya kadar konsinyatör üzerinde kaldığının,
- Konsinyinin görevinin, malın satışına aracılık yapmak olduğu,
- Satış dışında tüketme veya üretimde kullanma amacıyla alınan malların konsinye satış kapsamında alınamayacağı
hususları gözönünde tutulmalı, olay bu çerçevede yorumlanmalıdır.
Saygılarımla.
Abdullah TOLU
Yeminli Mali Müşavir
TOLUEN YMM DENETİM VE DANIŞMANLIK
