SİRKÜLER
Tarih : 29.06.2015
Sıra No : 2015/41
Konu : Maliye, Transit Petrol Boru Hattı Projelerinin İnşa ve Modernizasyonuna İlişkin KDV İstisnasının Usul ve Esaslarını Belirledi
Bilindiği üzere, 6637 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 24. maddesi ile 3065 sayılı KDV Kanununa 7.4.2015 tarihinden itibaren yürürlüğe girmek üzere aşağıdaki geçici 34. madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 34 – Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce usulüne uygun olarak yürürlüğe giren ve 23/6/2000 tarihli ve 4586 sayılı Petrolün Boru Hatları ile Transit Geçişine Dair Kanun kapsamında bulunan milletlerarası andlaşma hükümleri çerçevesinde katma değer vergisinden istisna edilmiş olan transit petrol boru hattı projelerinin inşa ve modernizasyonunu gerçekleştirenlere 1/1/2014 tarihinden itibaren yapılan teslim ve hizmetler katma değer vergisinden müstesnadır.
Bu kapsamda yapılan mal teslimleri ve hizmet ifaları nedeniyle yüklenilen vergiler, vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan vergiden indirilir. İndirim yoluyla telafi edilemeyen vergiler, 32 nci madde hükmü uyarınca istisna kapsamında işlem yapan mükellefin talebi üzerine iade edilir.
Maliye Bakanlığı, istisna kapsamına girecek teslim ve hizmetleri tanımlamaya, istisna ve iadeye ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.”
İncelenmesinden de fark edileceği üzere, geçici 34. maddede düzenlenen bu istisna hem ileriye hem de 1.1.2014 tarihinden itibaren olmak üzere geriye yönelik olarak gerçekleştirilen işlemlere uygulanmak üzere yürürlüğe girmiş bulunmaktadır. İstisnanın geriye dönük olarak düzenlenmesinin ve istisnanın uygulama başlangıç tarihinin 1.1.2014 olarak belirlenmesi tesadüf değil, tamamen uluslararası anlaşmadan kaynaklanmaktadır.
Maliye Bakanlığı, söz konusu geçici 34. maddenin son fıkrasının verdiği yetkiye dayanarak yayımladığı 3 Seri No.lu KDV Genel Uygulama Tebliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ile, "Milletlerarası Andlaşma Hükümleri Çerçevesinde KDV’den İstisna Edilmiş Olan Transit Petrol Boru Hattı Projelerinin İnşa ve Modernizasyonuna İlişkin İstisna"nın usul ve esaslarını düzenlemiştir. Anılan 3 No.lu Tebliğ, 27.6.2015 tarihli ve 29399 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanmıştır.
Sınırlı sayıda mükellefi ilgilendiren söz konusu istisnanın usul ve esaslarına ilişkin açıklamalarımız ise aşağıdadır:
1) İstisnanın Kapsamı
a) İstisna Kapsamına Giren Andlaşmalar ve Kapsam
Tebliğde yapılan açıklamalara göre, söz konusu istisna hükmünün uygulanabilmesi için;
- Bu madde hükmünün yürürlüğe girdiği 7/4/2015 tarihinden önce usulüne uygun olarak yürürlüğe girmiş bir milletlerarası andlaşma olması,
- Bu andlaşmanın 23/6/2000 tarihli ve 4586 sayılı Petrolün Boru Hatları ile Transit Geçişine Dair Kanun kapsamında bulunması,
- Milletlerarası andlaşmada inşa ve modernize edilecek transit petrol boru hatlarının KDV’den istisna edildiğine dair hüküm bulunması
gerekmektedir.
Bu şartlar dahilindeki transit petrol boru hatlarının inşa ve modernizasyonunu gerçekleştirenlere, inşa ve modernizasyona ilişkin yapılan teslim ve hizmetler, 1/1/2014 tarihinden itibaren KDV’den istisnadır.
b) İstisna Uygulamasında Aranılacak Belge
Peki, yukarıda belirtilen şartların var olduğu nasıl tespit edilecek?
Tebliğde, istisna uygulamasında, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'nın transit petrol boru hattı projesinin bu istisna kapsamında olduğuna ilişkin vereceği bir belgenin aranılacağı belirtilmiştir. Buna göre, bu istisnadan ancak ve ancak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından belge verilen mükellefler yararlanabilecektir. Yani, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı'ndan böyle bir belge almayanların, söz konusu istisnadan yararlanmaları mümkün olamayacaktır.
c) İstisna Kapsamına Giren Teslim ve Hizmetler
İstisna kapsamındaki projelerin inşa ve modernizasyonunu gerçekleştirenlere yapılacak teslim ve hizmetlere istisna uygulanabilmesi için, bu teslim ve hizmetlerin münhasıran bu hatların inşa ve modernizasyonuna ilişkin olması gerekmektedir.
Bu nedenle, belge sahiplerinin idari faaliyetleri ile idari bina, tesis ve teçhizatının inşası, kurulması ve işletilmesine ait mal ve hizmet alımlarında istisnanın uygulanması mümkün değildir. Örneğin, mobilya, mefruşat ve benzeri demirbaşlar ile binek otomobili, minibüs, otobüs ve benzeri araç alımları istisna kapsamına girmemektedir.İstisna kapsamında değerlendirilmeyen bu alımlara ilişkin yedek parça, yakıt, tadil, bakım ve onarım masrafları ile idari hizmet birimlerinin tadil, bakım, onarım, ısıtma, aydınlatma giderleri, her türlü büro malzemesi, kırtasiye, yiyecek, giyecek gibi alımlar ve temizlik hizmetlerinde de istisna uygulanması söz konusu olmayacaktır.
Ancak, inşa ve modernizasyon işlerinde doğrudan kullanılan mal ve hizmetlere ilişkin olarak, bu işlerde kullanılan boru, yedek parça, sarf malzemesi ve benzeri mal alımları ile inşa ve modernizasyonla ilgili yapım işleri, bu işlerde kullanılan malların taşınmasına yönelik nakliye hizmeti ve benzeri hizmetler istisna kapsamında değerlendirilecektir.
d) İstisna Kapsamına Giren-Girmeyen Teslim ve Hizmetlerin Nasıl Faturalandırılacağı
Yapılan işin bütünü içerisinde istisna kapsamında olan ve olmayan mal ve hizmetlerinde bulunması halinde, istisna kapsamında olmayan mal ve hizmetlerin ayrıca fatura edilmesi ve bu teslim veya hizmet bedelleri üzerinden KDV hesaplanması gerekmektedir. Dolayısıyla, aynı faturada vergiden istisna olan mal ve hizmet bedelleri ile vergiye tabi olan mal ve hizmet bedellerinin gösterilmesi söz konusu olmayacaktır.
2) 1.1.2014 Tarihinden İstisna Belgesinin Alındığı Tarihe Kadar KDV Ödenerek Yapılan Alımlarda İstisna Geriye Dönük Olarak Nasıl Uygulanacak?
3065 sayılı Kanunun geçici 34. maddesi 7/4/2015 tarihinde yürürlüğe girmekle birlikte istisna hükmü 1/1/2014 tarihinden itibaren yapılan teslim ve hizmetleri de kapsamaktadır.
Tebliğde; bu istisna kapsamında yapılan mal teslimleri ve hizmet ifaları nedeniyle yüklenilen vergilerin, vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan vergiden indirileceği, indirim yoluyla telafi edilemeyen vergilerin, Kanunun 32. maddesi hükmü uyarınca istisna kapsamında işlem yapan mükellefin talebi üzerine iade edileceği, belge sahibi mükelleflerin 1/1/2014 tarihi ile istisna belgesinin alındığı tarih arasında bu Tebliğin (II/E-6.1) bölümünde yapılan açıklamalar çerçevesinde istisna kapsamında olan ancak, KDV ödemek suretiyle temin edilen mal ve hizmetlerle ilgili olarak bu Tebliğin (I/C-1.1) bölümünde yapılan açıklamalar çerçevesinde gerekli düzeltme işlemlerinin yapılması gerektiğini, bu düzeltme işlemleri sonucu fazla veya yersiz olarak ödenmiş olan verginin satıcılara iade edileceği açıklanmıştır.
Peki Düzeltme ve İade Talep Etme İşlemleri Nasıl Yapılacak?
Geriye dönük düzeltme işlemi için kural olarak, gerek satıcılar gerekse alıcılar nezdinde işlemin KDV uygulanmadan önceki haline döndürülmesi esastır. Söz konusu istisna geriye dönük olarak yürürlüğe girdiğinden, 1.1.2014 tarihinden itibaren bu kapsamda istisna kapsamındaki projelerin inşa ve modernizasyonunu gerçekleştirenlere yapılan teslim ve hizmetler nedeniyle hesaplanarak tahsil edilen vergiler fazla ve yersiz hesaplanan KDVhaline gelmiştir. Düzeltme ve iade işlemleri aşağıdaki sıralamaya uygun olarak gerçekleştirilecektir:
Birinci Aşama: Satıcılar öncelikle fazla veya yersiz olarak hesapladıkları vergiyi, istisna kapsamındaki projelerin inşa ve modernizasyonunu gerçekleştiren alıcı/alıcılara iade edecektir.
İkinci Aşama: Alıcılar ise, satıcılar tarafından kendilerine iade edilen fazla veya yersiz KDV tutarını indirim hesaplarından çıkarmak suretiyle KDV beyannamelerini düzeltecekler, düzeltmeyi yaptıklarını bağlı oldukları vergi dairesinden alacakları bir yazı ile tevsik edecekler ve bu yazıyı satıcılara vereceklerdir.
Üçüncü Aşama: Satıcılar, fazla veya yersiz olarak hesapladıkları vergiyi alıcılara ödediklerini gösterir belge ve indirim hakkı bulunan alıcıların düzeltmeyi yaptıklarını gösterir vergi dairesi yazısı ile birlikte beyanlarını düzelteceklerdir. Bu kapsamda fazla veya yersiz hesapladıkları KDV tutarını/tutarlarını, ilgili dönem beyannamesinden/beyannamelerinden tenzil edecekler ve sonraki dönemlerini de buna göre düzelteceklerdir.
Dördüncü Aşama: Satıcılar, düzeltme yaptıkları dönem/dönemler ile iade talep edecekleri dönem arasında asgari söz konusu KDV tutarı kadar ödenecek KDV çıkması halinde, düzeltmeye konu ettikleri KDV tutarını iade olarak talep edebileceklerdir. Beyan edilen dönemle iade talep edilen dönem arasında, fazla veya yersiz uygulanan KDV tutarından daha düşük tutarda ödenecek KDV çıkması durumunda, sadece bu tutarın iadesi istenecek. Beyan edilen dönemle iade talep edilen dönem arasında ödenecek KDV çıkmaması durumunda ise, sadece düzeltme yapılacak olup, iade söz konusu olmayacak.
2) Müteselsil Sorumluluk
Bu istisna kapsamında işlem yapılabilmesi için, istisna belgesinin, teslim veya hizmeti yapacak olan satıcı mükellefe ibraz edilmesi şarttır. Mükelleflerin bu belge olmadan istisna uygulamaları halinde, istisna uygulaması nedeniyle ziyaa uğratılan vergi, ceza, zam ve faizlerden teslim veya hizmeti yapan mükellefler ile birlikte teslim veya hizmet yapılan alıcı da müteselsilen sorumlu olacaktır.
İşlemin, istisna için aranılan şartları baştan taşımadığı ya da şartların daha sonra ihlal edildiğinin tespiti halinde, ziyaa uğratılan vergi ile buna bağlı ceza, faiz ve zamlar, kendisine istisna kapsamında teslim veya hizmet yapılan alıcıdan aranacaktır. Burada, satıcıların herhangi bir sorumluluğu söz konusu olmayacaktır.
Saygılarımla.
Abdullah TOLU
Yeminli Mali Müşavir
TOLUEN YMM DENETİM VE DANIŞMANLIK
